Wat is zelfvertrouwen?

We hebben allemaal wel eens ervaren dat je in de klas zit en denkt het antwoord op een vraag van de docent te weten, maar het niet durft te zeggen omdat je bang bent een fout antwoord te geven, en vervolgens voor schut staat in de klas. Er zijn genoeg mensen die zeggen dat we iets niet kunnen of dat we ergens niet goed in zijn, maar het is belangrijk om te vertrouwen op je eigen kwaliteiten; dit noemen we zelfvertrouwen.

Zelfvertrouwen is aan de ene kant een realistisch beeld hebben op je eigen kunnen; dit houdt in dat je vertrouwen hebt in het feit dat je zelf taken en hindernissen aankunt. Het zelfvertrouwen groeit als je door te oefenen bepaalde vaardigheden na verloop van tijd beter kunt uitvoeren, je weet dan namelijk dat je iets goed kan en je kunt dan vertrouwen op je eigen kunnen. Naast het ontwikkelen van vaardigheden heeft zelfvertrouwen ook veel te maken met de manier waarop je naar jezelf kijkt en hoe je jezelf waardeert en respecteert. Dit staat los van het feit of je iets goed kunt. Het is soms ook goed om zelfvertrouwen te hebben terwijl je iets doet wat je wellicht nog niet helemaal onder de knie hebt. Het is hierbij belangrijk dat je er vertrouwen in hebt dat je door middel van veel motivatie en inzet het wel onder de knie kan krijgen. Het hebben van een gezonde dosis zelfvertrouwen leidt tot groei en zelfontplooiing. Zelfvertrouwen maakt je weerbaar en minder afhankelijk van het oordeel van anderen. Je durft voor je eigen mening uit te komen, initiatief te tonen en aan nieuwe dingen te beginnen. Zelfvertrouwen is dus niet alleen belangrijk voor je welzijn, ook de prestaties op je werk worden er gunstig door beïnvloed.

Binnen de psychologie is er een stroming die zegt dat zelfvertrouwen ontstaat vanuit een balans tussen vaardigheid en waardigheid.

De kracht van ervarend leren

Bij HiRO staat zelfvertrouwen voor vertrouwen op je eigen kwaliteiten. Tijdens oefeningen in de klas is het de bedoeling dat de kinderen vertrouwen op hun eigen kunnen. Je hebt geen tegenstander, maar een maatje. Dit zorgt er voor dat je samen iets probeert te bereiken en niet tegen elkaar strijd. Er is geen winnaar en vallen en opstaan hoort erbij. Omdat je samen werkt en vallen en opstaan er bij horen vergroot je het zelfvertrouwen van kinderen.

Bij HiRO staat de kracht van ervarend leren centraal. De lessen zijn dan ook ontworpen aan de hand van de leercyclus van leer psycholoog/pedagoog David Kolb.

Deze cyclus kent vier fasen:

• Concrete ervaring: wat gebeurt er?
  Door middel van oefeningen ervaren de kinderen hoe zij moeten vertrouwen op hun eigen kwaliteiten. Het is belangrijk te beseffen wat je ervaart; wat zie je, wat maak je mee, wat ervaar je in de situatie?  Bijvoorbeeld: De vliegenvanger oefening waarbij kinderen -in groepjes van vier- met de ogen dicht voor de klas moeten staan en elkaar proberen te tikken nadat ze zijn aangeraakt. Doordat kinderen met hun ogen dicht moeten staan wordt hun zelfvertrouwen vergroot.
• Reflectief observeren: wat heb ik meegemaakt en hoe voel ik me erbij?
  Na het uitvoeren van de oefeningen is het van belang reflectief te observeren. Hier gaan de kinderen dus terugblikken op de oefening met betrekking tot zelfvertrouwen. Een aantal voorbeeldvragen met betrekking tot reflectie zijn: Had je zojuist vertrouwen in je groepje en in je eigen kwaliteiten?, Wat vind je daarvan en wat wil je ermee?
• Begripsvorming: waarom gebeurde het?
  Waarom is een bepaald resultaat behaald of waarom niet? wat heeft het niet of juist wel behalen van een resultaat gedaan met mijn zelfvertrouwen? Werkt de tactiek tijdens de oefening? Hoe kan ik de ervaringen en mijn gedachten erover gebruiken en in mijn toekomstig handelen toepassen?
• Oefenen: wat doe ik nu?
  Tijdens deze fase ga je weer terug naar het uitvoeren van de oefening maar met een nieuwe aanpak. Wat levert dit op? dus wat heeft de nieuwe aanpak op basis van het ervaren, reflecteren en begripsvorming, gedaan met mijn zelfvertrouwen ten opzichte van mijn zelfvertrouwen tijdens reflectiefase.

De reflectiefase

Tijdens de reflectiefase van de oefeningen worden de kinderen geholpen bij het praten over en ervaren van emoties. Omdat de kinderen nu leren om hun emoties en die van andere te accepteren en te begrijpen groeit hun zelfvertrouwen. HiRO maakt een klas tot een geheel. De kinderen leren samen door te ervaren. Dit draagt ook bij aan de groepsvorming.

Daarnaast is feedback geven een belangrijk deel in het vergroten van het zelfvertrouwen. HiRO geeft feedback via een schouderklop. De schouderklop vergroot het zelfvertrouwen, geeft bevestiging en je kan complimenten geven en in ontvangst nemen. Het ontvangen van complimenten werkt namelijk als een booster voor vertrouwen bij kinderen. Ook is dit individuele aandacht waardoor een kind zich meer gewaardeerd voelt en tegelijkertijd meer zelfvertrouwen krijgt. In het programma van HiRO wordt hier expliciet aandacht aan besteed.

Vergroten van het zelfvertrouwen

6 verschillende aspecten

Hieronder staan nog een aantal verschillende aspecten met betrekking tot het vergroten van zelfvertrouwen. Deze aspecten zijn verweven in het programma van HiRO en komen dus onbewust tot leven in het programma van HiRO.

• Benader kinderen met respect dit zorgt er voor dat kinderen meer waarde aan zichzelf hechten.
• Het is belangrijk dat kinderen leren begrijpen dat het oké is om fouten te maken. Hierdoor zullen ze in de toekomst niet of minder bang zijn om nieuwe dingen te proberen. Dit betekent dat kinderen steviger in hun schoenen gaan staan.
• Stimuleer het aangaan van uitdagingen; hierdoor durven kinderen hun grenzen meer op te zoeken
• Denk positief en in oplossingen. Indien je aanleert om negatief en in problemen te denken zal je zelfvertrouwen achteruit gaan.
• Geef kinderen de ruimte om zelfstandig dingen te doen of situaties zelfstandig op te laten lossen. Wanneer het hen dan lukt zal het vertrouwen in eigen kunnen vergroten doordat ze zelf een oplossing vinden
• Sporten is erg belangrijk omdat je hierin vaak naar verloop van tijd beter in wordt en het beter worden in iets draagt bij aan het zelfvertrouwen

De schouderklop

De schouderklop is een voorbeeld van hoe HiRO bijdraagt aan de ontwikkeling van het zelfvertrouwen bij kinderen in het klaslokaal. In de HiRO omgeving kun je zien wat HiRO nog meer doet in het klaslokaal om waardes zoals zelfvertrouwen bij kinderen te vergroten!