Begeleiden op de cognitieve ontwikkeling, hoe doe je dat?

Wat is cognitieve ontwikkeling?

Cognitieve ontwikkeling. We hebben er allemaal mee te maken, maar wat is het nu eigenlijk? Cognitieve ontwikkeling is: ‘Het proces van leren, dat is het mentale proces van het opslaan, verwerken, terughalen en toepassen van kennis en informatie’.

Fasen van cognitieve ontwikkeling

De cognitieve ontwikkeling kent een aantal belangrijke fasen in de jeugd. Rond het 6^e en 7^e levensjaar leert een kind concreet denken. Hierdoor fantaseert hij bijvoorbeeld minder dan eerst. Rond zijn 9^e levensjaar krijgt hij lezen en schrijven onder de knie en rond zijn 12^e levensjaar is hij in staat abstract te denken. Hij hoeft dan niet meer in plaatjes te denken. 

In de basisschooltijd gebeurt er veel op het gebied van cognitieve ontwikkeling. Het is dan ook belangrijk om alert te blijven op het feit dat een kind voor- of achterloopt in de fasen. Hierdoor kan het kind goed ondersteund worden en op zijn eigen snelheid door de fasen heen lopen.  

Voordelen van juiste begeleiding op de cognitieve ontwikkeling

Als er voldoende begeleiding is en het kind juist wordt ondersteund, zal hij een stuk makkelijker en met meer plezier door de basisschooltijd komen. Een aantal punten die dan goed zullen gaan zijn:

1.     De sociale binding: een kind zal sociale relaties hebben, vriendjes hebben om mee te spelen en een hechte band krijgen met belangrijke mensen in zijn leven. Hij zal zich onderdeel van de groep (of groepen) voelen. Hij is echt betrokken met wat er om hem heen gebeurt. Uiteraard op het niveau dat hij op dat moment aan kan. 

2.     Past in de maatschappij: hiermee wordt bedoeld dat het kind zich houdt aan bepaalde normen en waarden. Hij is zich bewust van wat mag/hoort en wat niet. Hij kan hierin mee met zijn zogezegde cognitieve fase genoten.

3.     Leermotivatie: Bij een goede begeleiding zal hij meer motivatie voor school hebben. Niet alleen omdat hij aansluiting kan vinden bij leeftijdsgenoten, maar ook door het plezier dat hoort bij het leren. Echt leren lukt alleen maar bij voldoende plezier en dit hangt af van de lesstof die gegeven wordt, maar ook of de les die hij krijgt op de manier gegeven wordt dat aansluit op zijn behoefte op het gebied van de cognitieve ontwikkelingsfase.

Problemen cognitieve ontwikkeling

Het kan ook voorkomen dat er geen goede begeleiding is. Dit zal leiden tot bepaalde problemen. Er zijn verschillende signalen die hierop wijzen. Zo zou er wat aan de hand kunnen zijn als een vierjarig kind anderen niet aan het imiteren is of als een kind van zeven geen vriendjes heeft. Let wel op dat er iets aan de hand kan zijn, maar niet per sé moet zijn. Er kunnen meerdere oorzaken zijn voor bepaald gedrag. 

Signaleren van problemen

Belangrijk om naar te kijken is de aanleg. Een probleem in de ontwikkeling van het kind is namelijk sterk afhankelijk van het DNA, dat hij mee heeft gekregen van zijn ouders. Het is verstandig om extra op te letten als er mensen in de familie zijn met cognitieve ontwikkelingsproblemen.

Naast het DNA is ook de omgeving belangrijk. Hier vallen cultuur, ouders, opvoeding, scholing en vrienden onder, maar ook de leeromgeving en de mate van fysieke beweging. Uit onderzoek blijkt dat kinderen die motorisch vaardiger zijn ook beter presteren op de cognitieve functies.

Wat biedt HiRO op het gebied van cognitieve ontwikkeling?

HiRO biedt een sociaal-emotioneel ontwikkelingsprogramma aan, een online lesprogramma voor de basisschool, waarmee de kinderen maatschappelijke waarden leren. Daarnaast bieden ze fysieke lessen op de judomat aan, waarmee het toepassen van waarden verder wordt ingevuld.

Zoals je gelezen hebt, is het belangrijk om de cognitieve ontwikkeling goed te begeleiden. Hier speelt HiRO goed op in. Zo is het programma van HiRO deels gericht op groepsvorming. Er wordt vaak gewisseld van maatje. Dit sluit aan op de sociale binding: kinderen leren met allemaal verschillende mensen relaties aan te gaan.  

Zoals hierboven genoemd, worden de normen en waarden ook aangeleerd. Niet alleen worden alle waarden behandeld. Ook gaat de groep er zelf bewust mee aan de slag. Zo moeten de kinderen met de hele klas een poster met bepaalde regels invullen. Hierdoor wordt er gewerkt aan de groepsvorming en tegelijk aan het bewustzijn van de normen en waarden. 

Als laatste is het een programma dat alles aanbiedt door middel van spelletjes, filmpjes en judo. De kinderen krijgen de leerstof visueel aangeboden en leren door te ervaren. Bovendien wordt er gewerkt aan de motorische vaardigheden. Dit sluit perfect aan bij hun behoefte in deze belangrijke fase van cognitieve ontwikkeling en helpt bij de leermotivatie.

‍