Zelfregulatie en emotionele veerkracht

Zelfregulatie en emotionele veerkracht –  Onze tips voor het omgaan met stress voor kinderen.

‘Ik heb buikpijn’ of ‘ik wil niet’ zijn kleine dingen die kinderen zeggen om aan te geven dat er iets aan de hand is. Het kan moeilijk zijn om erachter te komen wat de oorzaak van de spanning is bij een kind. Kinderen proberen zichzelf wegwijs te maken in een wereld die draait om volwassenen. In de type A cultuur van Nederland gaan we altijd door en is er weinig tijd om stil te staan.  

Er zijn verschillende oorzaken van stress waar kinderen last van kunnen hebben: schoolstress, de thuisomgeving of sociale druk. Deze stress kan zich uiten in lichamelijke klachten als buikpijn of hoofdpijn, in psychische klachten als prikkelbaarheid of somberheid en tot slot kan het gedrag van het kind veranderen door stress. Een aantal jaar geleden hing er in groep 4-5 geen fijne sfeer, er zaten een aantal kinderen in die constant ruzie maakten. De sfeer werd steeds meer gespannen en ondanks dat we hard werkten aan een oplossing bleven de kinderen negatief op elkaar reageren. Waar we constant druk bezig waren de ruzies te de-escaleren en op te lossen waren de rustige kinderen de dupe van deze sfeer. Zo ook Emma, een rustig en hardwerkend meisje dat steeds bozer gedrag begon te laten zien. Op school was zij zo gespannen door de vervelende sfeer in de klas dat deze spanning eruit moest toen ze thuis kwam. 

Kinderen hebben al snel door wat van hen verwacht wordt en welke sociale normen zij rekening mee moeten houden. Ze durven niet meer alles te zeggen wat ze denken, omdat ze bang zijn voor de meningen van anderen. Daarom is het belangrijk om met jouw klas open te praten over stress en kinderen strategieën te geven om ermee om te gaan. 

‍

Wat kun je doen als je merkt dat kinderen in jouw klas stress ervaren?

• Geef ze verantwoordelijkheid
  Het is verleidelijk om kinderen te ontlasten, maar juist het betrekken bij een oplossing helpt. Merken ze bijvoorbeeld dat de weektaak hen stress geeft? Laat ze samen nadenken over hoe ze deze minder belastend kunnen maken. Of als een kind last heeft van spanningen thuis, vraag wat zij zelf denken dat zou kunnen helpen. Dit geeft ze het gevoel dat ze invloed hebben op hun eigen situatie, wat hun veerkracht versterkt.
• Laat ze stress ervaren in een veilige omgeving
  Spellen kunnen helpen om stress op te wekken en er vervolgens mee te leren omgaan. Denk bijvoorbeeld aan de reflectie momenten in de HiRO lessen waarin je aan de kinderen kan vragen: ‘Wat voelde je toen je onder druk stond? Hoe ben je ermee omgegaan?’ 'Wat zou je volgende keer anders doen?’ Door dit soort ervaringsgerichte oefeningen krijgen kinderen handvatten voor stressvolle situaties in het echte leven.
• Schrijf en praat over stress
  Laat kinderen opschrijven waar ze zich zorgen over maken. Dit kan in een 'stress potje' waarin ze briefjes stoppen met dingen die hen bezighouden. Bespreek (anoniem of individueel) hoe stress voelt en welke oplossingen ze kunnen bedenken. Dit helpt kinderen om bewust met hun emoties om te gaan en te ontdekken dat ze niet de enige zijn met stress.
• Wees een rustpunt in de klas
  Jouw energie en houding hebben veel invloed. Straal rust uit, toon begrip en probeer je in hun perspectief te verplaatsen. Voor ons lijkt een probleem misschien klein, maar voor een kind kan het enorm voelen. Zoals Antoine de Saint-Exupéry het mooi verwoordde in De kleine prins:
  ‘Volwassenen begrijpen nooit iets uit zichzelf en voor kinderen is het vermoeiend altijd weer alles uit te moeten leggen.’

‍

Door aandacht te besteden aan zelfregulatie en veerkracht, help je kinderen niet alleen in de klas, maar geef je ze vaardigheden mee waar ze hun hele leven profijt van hebben. Bij HiRO hebben we de waarde Beheersing. Elk jaar zijn daar verschillende kind doelen aan gekoppeld, zie hier een aantal voorbeelden: 

Ik ontdek … 

- dat ik zelf invloed heb op hoe ik mijn gevoelens uit.

- hoe ik met gevoelens kan omgaan.

- wat conflicten zijn en hoe ik ze kan voorkomen.

- hoe ik een conflict kan oplossen. 

- hoe ik gevoelens van mezelf en anderen kan herkennen.

‍

Wil je een keer een les van beheersing proberen? Vraag dan hier de demo omgeving aan! In elke bouw zit een les over beheersing. 

‍