De nieuwe conceptkerndoelen van Burgerschap zijn door Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO) afgelopen maart gepubliceerd. Bij HiRO vinden we burgerschap belangrijk en geven we er graag ruimte aan, lees in deze blog hoe dit vormgegeven wordt in HiRO 2.0 en lees tips om burgerschap naar je klas te brengen.
(Kampman, et al., 2024, p. 12)
Burgerschap wordt opgesplitst in 3 domeinen, domein 1: Schoolcultuur is een aanbodsdoel. Dit doel schetst de randvoorwaarden voor een democratische cultuur op school. Een omgeving waar kinderen ervaring opdoen met inspraak en participatie, de betekenis van democratische waarden en vaardigheden trainen die noodzakelijk zijn om in een democratische samenleving te functioneren. Samenleving en Democratie en Maatschappelijke vraagstukken zijn gericht op kennis, vaardigheden en handelen van de kinderen.
HiRO vindt zijn oorsprong in de filosofie van het judo. Een van de fundamentele principes hiervan is "Jita Kyoei", dit staat voor algemeen welzijn voor iedereen. Het doel is om als groep harmonieus en als één geheel te kunnen opereren, waarbij de energie van de groep optimaal wordt benut. Dit principe sluit nauw aan bij het concept van burgerschap: we streven ernaar dat kinderen actief deelnemen aan onze samenleving en op een positieve manier bijdragen.
Tijdens de lessen van HiRO worden kinderen onder andere bekend gemaakt met ideeën zoals: "Het gaat er niet om dat je beter bent dan anderen, maar dat je beter bent dan wie je gisteren was." Tijdens de FUNdament- en Belevenslessen van HiRO leren kinderen dat diversiteit binnen de groep een verrijking is en bijdraagt aan de kracht van de groep. Het maken van fouten wordt aangemoedigd, waarbij de nadruk ligt op het leren van deze fouten voor de toekomst. Kinderen ontwikkelen vaardigheden om effectief te functioneren als onderdeel van een groep, terwijl ze tegelijkertijd hun eigen identiteit behouden.
Door de integratie van HiRO is burgerschap geen apart vak meer, maar een geïntegreerd onderdeel van het curriculum. De FUNdamentlessen en Belevenslessen van HiRO bieden een uitgebreid programma dat aansluit bij een groot aantal conceptuele doelen voor burgerschap zoals vastgesteld door SLO. Hierdoor bieden de FUNdamentlessen en Belevenslessen vrijwel volledige dekking van de inhoudelijke aspecten van de nieuwe burgerschap conceptkerndoelen.
Het zorgen voor een rijke leeromgeving waar aandacht is voor diversiteit en inclusie is een belangrijk startpunt voor burgerschap. Nodig kinderen uit om te participeren en verantwoordelijkheid te dragen, zo oefenen ze met het innemen van een rol in een groep. Actualiteit de klas in halen is een goed voorbeeld van het betekenisvol maken van burgerschap. Het nieuws kijken en hierna de verschillende perspectieven samen onderzoeken om zo meer inzicht te krijgen in de situatie. Om burgerschap echt betekenisvol te maken is het belangrijk om de maatschappij ook de klas in te halen of er naar toe te gaan. Het gemeentehuis bezoeken of posters maken over de verkiezing. Maatschappelijke vraagstukken komen ook aan bod naar aanleiding van een prentenboek waarin bijvoorbeeld ongelijkheid wordt besproken. Zo kunnen zelfs de allerjongste kinderen over burgerschap nadenken.
Geschreven door Anouk Meijer